برگزاری سومین کرسی ترویجی با موضوع نقد علم کلام
سومین کرسی علمی ترویجی با مجوز حوزه علمیه خراسان توسط واحد پژوهش سطح چهار مدرسه علمیه عالی نواب با همکاری مدیریت پژوهش و توسعه علمی حوزه علمیه خراسان برگزار شد.
در این کرسی که با ارائه حجتالاسلام مجتی مرادی مکی، پژوهشگر و مدرس حوزه علمیه خراسان، برگزار گردید، حجت الاسلام والمسلمین محسن افضلآبادی، استاد حوزه و دانشگاه و رئیس مرکز تخصصی فقهی ائمه اطهار، حجتالاسلام والمسلمین جعفر مرادی، عضو هیئت علمی گروه فلسفه و کلام اسلامی مرکز تخصصی آخوند خراسانی، به نقد کرسی پرداختند و مدیریت کرسی هم بر عهده حجتالاسلام محمداسماعیل صادقپور، مدرس حوزه و دانشگاه بود.
در ابتدای این جلسه ارائه دهنده حجت الاسلام مجتبی مرادی مکی مدرس حوزه به تبیین و نو آوری کرسی خود پرداخته و پنج استدلال سلفیان در نکوهش علم کلام را در دودسته تقسیم نمود؛ الف: علم کلام مستند شرعی ندارد ب: علم کلام پیامد های فاسدی دارد همانند رویگردانی از کتاب و سنت.
در ادامه ایشان به دو دیدگاه مهم اهل سنت درباره علم کلام پرداخت و فرموداین دو دیدگاه عبارتند از ؛ الف: کلام باعث یقین اعتقادات می شود که طرفداران این نظریه اشعری ، قاضی ایجی ، فخر رازی و بسیاری از بزرگان اشاعره و معتزله می باشند ب: علم کلام باعث دوری از کتاب و سنت می گردد که نظریه ابن تیمیه می باشد
سپس به 5 استدلال سلفیه بر نهی از علم کلام پرداخت:
1- ورود نکردن سلف صالح به علم کلام
در نقد این مورد بیان شدکه اولا ، سلف صالح به برخی علوم ورود نکردند همانند فقه پزشکی ، علم رجال و ..تکلیف این علوم چیست ثانیا، سلف صالح ورود کردند حضرت علی علیه السلام در جنگ با خوارج عبدالله بن عباس را برای مناظره با خوارج فرستاد و مناظره هم جزئی از علم کلام است.
2- نهی سلف صالح از علم کلام:
در نقد این مورد بیان شد که اولا، مقصود از سلف چه کسانی می باشند حضرت علی(ع) جزء سلف است و امر به مناظره کرده است ثانیا، نهی در برخی موارد از مسائل خاص در موضوعات بسیار حساس می باشد مثل بحث جبر و اختیار و یا نهی از افراد خاص برای مناظره بوده است.
3- اختلاف انگیز بودن علم کلام:
که در نقد این مورد بیان شدکه آیا اختلاف انگیز بودن علم کلام ذاتی علم کلام می باشد یا عارضی خود سلفیه معتقدند عارضی می باشد پس آثار مثبت هم می تواند داشته باشد حتی برخی ازمباحث علوم دیگر هم موجب اختلاف می باشد مانند علم فقه پس باید بگوییم فقه را کنار بگذاریم
4- بدعت بودن علم کلام 5- باعث اعراض از کتاب و سنت می باشد.
در ادامه حجتالاسلام و المسلمین جعفر مرادی، بهعنوان ناقد کرسی، در ابتدا محسنات این کرسی و مقاله نگارنده را بیان کرد و سپس به نقد آن پرداخت که اولا : خلأ اصلی نبودن تعریف ابن تیمیه از علم کلام می باشد ثانیا: کلمه عوامل در عنوان مقاله به عوض دلایل می توانست نقش بهتری برای شما ایجاد کند چرا که در عوامل به همه جوانب می توان پرداخت.ایشان یکی از مهمترین عوامل ابن تیمیه در نقد شیعه را گسترش تشیع در زمان او قلمداد کرد.
سپس در ادامه حجتالاسلام والمسلمین محسن افضل آبادی بهعنوان ناقد دوم به بیان اشکالات کرسی پرداخت و تأکید کرد: اولا این مقاله تبدیل به نظر یه نشده بلکه در مرحله مسئله پژوهشی باقی مانده است ثانیا: بر اساس چه دلایلی معتقدید ابن عباس با علم کلام مناظره کرده است در حالی که در روایات داریم او با کتاب و سنت به مناظره خوارج پرداخت، ثالثا: یک جمله از ابن تیمیه بیاورید که علم کلام را مذموم بداند به خاطر «سنت تَرکیه»؛ خود ابن تیمیه می گوید یک فعل به چند شرط سنت تَرکیه می باشد که اولین آنها عبادت بودن است در حالی که علم کلام جزء عبادات نیست. سپس در ادامه ارائه دهنده به اشکالات اساتید پرداخت و در صدد پاسخ به آنها برآمد.